در این مقاله اطلاعاتی عمومی در مورد ترکیبات، اثرات و عوارض این قرص ها خواهید خواند. این اطلاعات صرفا جهت اطلاع افراد کنجکاو ارائه میگردد و نباید مورد استفاده افراد غیر متخصص قرار گیرد.

قرص های ضد انگل مورد استفاده در سگ ها و گربه ها عمدتا بصورت ترکیبی از موارد زیر هستند:

• پرازیکوانتل 
• پیرانتل پاموآت 
• فنبندازول 
• فبانتل 
• نیکلوزامید 
• اکسی بندازول 
  

در ادامه هر یک را بهتر خواهید شناخت.

• پرازیکوانتل (Praziquantel)

فرمول شیمیایی:

        C19H24N2O2

موارد مصرف:

جهت درمان کرم‌های پهن (سستودها و ترماتودها) در پستانداران و انسان استفاده می‌شوند. مانند شیستوزومیاز، کیست هیداتید، فاسیولاز، توکسوکارا، پاراگونیمیاز و تنیاز

مکانیسم اثر:

با افزایش نفوذپذیری غشاء سلولی کرم به کلسیم، خروج یون‌های +۲ Ca باعث فلج عضلات بادکش‌ها و در نتیجه جداشدن آن‌ها از دیواره عروق می‌شود.

عوارض جانبی:

گیجی ،ناراحتی عمومی ،درد یا ناراحتی شکم با یا بدون تهوع ،افزایش آنزیمهای کبدی ، سردرد ، تعریق ،راش، خارش، کهیر، افزایش فشارخون.

• پیرانتل پاموآت ( Pyrantel pamoate )

فرمول شیمیایی:

        C34H30N2O6S

موارد مصرف:

کرمهای قلابدار، اکسیور و اسکاریس ،  آلودگی‌های چندگانه را بخوبی درمان میکند بخصوص موادی که کرمهای قلابدار، اکسیور یا الکاریس

کرم‌هاى سنجاقى انتروبيوس ورميکولاريس، کرم‌هاى گرد (آسکاريس لومبريکوئيدس)؛ موارد تثبيت‌نشده مانند کرم قلابدار (تريکواسترونژيلوس).

مکانیسم اثر:

با انسداد عصبي، باعث ايجاد فلج در کرم مي‌شود، با تحريک گيرنده‌هاى گانگليونى کرم‌ها به‌وسيله حرکات پريستالتيسم طبيعي، دفع مي‌شوند.

عوارض جانبی:

• فنبندازول ( Fenbendazole )

فرمول شیمیایی:

        C15H13N3O2S

موارد مصرف:

فنبندازول بر مراحل نوزادهاي در حال رشد و خفته و بالغ نماتودهاي لوله گوارش گوسفند و بز و بالغ كرم هاي ريوي آنها، سستودهاي بالغ لوله گوارش نشخواركنندگان، نماتودهاي بالغ و سستودهاي لوله گوارش تكسمي‌ها و گوشتخواران موثر است. همچنين مانند بنزيميدازول‌ها داراي اثرات تخم ‌كشي مي‌باشد و بر روي اين كرم ها اثر گذار است:‌

برای سگ و گربه: آسكاريس‌ها، انكيلوستوما، تريشوريس و سستودها

مکانیسم اثر:

انگل‌های داخلی از طریق سیستم بی‌هوازی برای سوخت وساز استفاده می‌کنند که در این رابطه آنزیم های فومارات ردوکتازو سوکسینات دهیدروژناز موجب سنتر ATPو تولید انرژی می‌شوند. فنبندازول با جلوگیری از اثر آنزیم های فومارات ردوکتاز و سوکسینات دهیدروژناز موجب توقف تولید ATPو در نتیجه فلج عضلانی و مرگ انگل می‌شود.

فنبندازول دارای اثرات تخم کشی   برروی تخم کرم‌های گرد می باشد.

فنبندازول با حداقل مقادیر درمانی نه تنها بر کرم های بالغ بلکه در مراحل تکاملی کرم های نیز اثرات   ضد انگلی دارد به طوری که اثرات مهارکنندگی دارو بر مراحل لاروی و نابالغ برخی گونه های نمانودها بسیار وسیع است ( تا 100 درصد).

عوارض جانبی:

ندارد

• فبانتل ( Febantel )

فرمول شیمیایی:

        C20H22N4O6S

موارد مصرف:

این دارو سبب انهدام تمام مراحل رشد نماتودها شامل مراحل سوم، چهارم و پنجم لاروی می‌گردد .

به طوری که قادر است لارو استرتاژیا استرتاژی را کاملاً معدوم نماید. این دارو علاوه بر تاثیر روی مراحل لاروی انگل‌ها، تاثیر قاطع براشکال بالغ انگل‌های روده ، معده و ریه گوسفند و بز مانند تریکوسترونژیلوس ، همونکوس، استرتاژیا، نماتودیروس ، ازوفاگوستوموم، شابرتیا، بونوستوموم و دیکتیوکولوس فیلاریا دارد.

همچنین فعالیت سستودها را در بدن حیوانات متوقف می‌کند. فبانتل به عنوان دارویی با قابلیت تحمل فوق‌العاده در بدن حیوانات حتی با مقادیر زیاد و اثرات قابل توجه فارماکولوژیک نظیر ویژگی های ضد اسپاسم و ضد التهاب و تورم شناخته شده است.

مکانیسم اثر:

بانتل یک داروی ضد انگلی جدید است که مکانیسم دقیق و نحوه اثر فارماکودینامیک آن تا به حال روشن نشده است، ولی تجربیات و تحقیقات متعدد و نشان داده است که این دارو تاثیر قابل توجهی برروی انواع کرم های دستگاه گوارش ( روده و معده ) وتنفس دارد.

عوارض جانبی:

ندارد

نیکلوزامید ( Niclosamide )

فرمول شیمیایی:

C13H8Cl2N2O4

موارد مصرف:

نیکلوزاماید برای درمان آلودگی به کرم‌های پهن مانند تنیا ساژیناتا، تنیا سولیوم و دیفیلوبوتیریوم لاتوم تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر:

نیکلوزامید فسفریلاسیون اکسیداتیو را در میتوکندری کرم‌های پهن مهار می‌کند و موجب مرگ کرم می‌شود.

عوارض جانبی:

تهوع، استفراغ، درد شکم، سرگیجه و خارش با مصرف این دارو گزارش شده‌است.

اکسی بندازول ( Oxibendazole )

فرمول شیمیایی:

-

موارد مصرف:

کرم های حلقوی (roundworms)، نخ‌سانان (threadworms)، کرمک (Pinworm)، کرم ریه (lungworm) و strongyles

مکانیسم اثر:

-

عوارض جانبی:

-